ملاحظات دفاع غیرعامل در سکونتگاههای روستایی

روستا به عنوان یکی از اولین هسته‌های یکجانشینی بشر از ابتدای تاریخ شناخته می‌شود که علیرغم گسترش شهرها کارکردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود را از دست نداده است اما با گسترش تهدیدات روستاها نیز یکی از هدفهای تهدید در جنبه‌های مختلف بوده و می‌باشد و حفظ و پایداری روستا یکی از الزامات اداره کشورها است. پایداری روستا می‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی. در حقیقت توسعه پایدار روستا تنها بر جنبه زیست محیطی آن تأکید و تمرکز ندارد بلکه بر جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه می‌کند. با بررسی کارکردهای روستا در زمینه تمرکز جمعیتی، نقش اقتصادی مهم در تولید محصولات کشاورزی و دامی، امکان استقرار شهرنشینان در هنگام وقوع تهدیدات در روستاها و ... و با بررسی موقعیت جغرافیایی و روستاهای کشور می‌توان به این نکته پی برد. در خصوص روستاهای موجود و طرح‌های توسعه‌ای آنها علاوه بر شاخصه‌های قبلی که در طرحهای هادی مورد توجه قرار گرفته است لزوم رعایت مباحث دفاع غیرعامل در جهت ایجاد پایداری و ادامه کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی روستا الزام است. دفاع غیرعامل به عنوان مجموعه‌ای تهدیدات که در زمان تهاجم بدون استفاده از مدیریت انسانی، امکانات و تجهیزات خاص، نسبت به دفاع عامل موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمانها، تأسیسات و تجهیزات در مقابل تهاجم غافلگیرانه دشمن می‌گردد، جهت ایجاد پایداری روستاها و ادامه حضور آنها در پهنه جغرافیایی کشور در هنگام بروز حوادث عاملی اساسی شمرده می‌شود. در این مقاله سعی شده است با بررسی این موضوع از جنبه‌های مختلف در روستا اهمیت توجه به دفاع غیرعامل و رعایت ملاحظات مربوطه را مورد توجه قرار داد.